Nieuwsbrief: Jaargang 2022-03
Voor u ligt alweer de derde editie van de nieuwsbrief van het project Vorderingenoverzicht Rijk. De laatste van dit jaar, waarin we u meenemen in de ontwikkelingen van het afgelopen jaar. Ook kijken we graag vooruit naar 2023.
Onlangs publiceerde het Nibud een onderzoek over betalingsproblemen van Nederlanders. In het rapport 'Rondkomen en betalingsproblemen 2022' staat dat steeds meer mensen betalingsherinneringen ontvangen, een betalingsregeling treffen of om een voorschot op het salaris vragen. Ook halen steeds meer mensen geld van hun spaarrekening en lenen ze geld bij familie om betalingsachterstanden op te lossen. Het rapport toont wederom aan dat de problematiek rondom het voldoen aan betalingsverplichtingen en het ontstaan van achterstanden zeer actueel is.
Het werken aan oplossingen die problemen hieromtrent voorkomen of helpen op te lossen, is dus van groot belang. Met het project Vorderingenoverzicht Rijk leveren we daar een bijdrage aan. Onze missie is immers om burgers overzicht van hun actuele betalingsverplichtingen aan overheidsorganisaties te tonen, zodat zij hun eigen situatie kennen. Op basis hiervan kunnen zij dan als dat nodig is de noodzakelijke of gewenste acties ondernemen. Het overzicht vormt daarmee een belangrijk hulpmiddel voor burgers om in actie te kunnen komen, eventueel samen met een hulpverlener. Het Vorderingenoverzicht is er voor iedereen, voor alle burgers van Nederland.
Om onze missie te kunnen vervullen, gaan we volgend jaar samen met onze partners, waar de vorderingen vandaan komen, hard aan het werk. We willen volgend jaar een eerste versie van het overzicht hebben, waarin we van een aantal organisaties de belangrijkste vorderingen kunnen ontsluiten. Dat vinden niet alleen wij belangrijk. Ook in de werkagenda van de staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering, genaamd Werkagenda Waardengedreven Digitalisering, staat het Vorderingenoverzicht Rijk als één van de waardevolle initiatieven vermeld, als onderdeel van het streven 'Iedereen heeft regie op het digitale leven'.
Daar werken wij uiteraard graag aan mee!
Kiske de Leest
Projectleider Vorderingenoverzicht Rijk
Terugkijken op 2022
Begin 2022 is het project Vorderingenoverzicht Rijk gestart. En om met de deur in huis te vallen: we vinden zelf dat we behoorlijke stappen hebben gezet. De standaard die we hebben ontwikkeld om de vorderingen te ontsluiten bij de bronnen en te tonen aan de gebruiker, is in een eerste versie gereed. 
Daarnaast hebben we een mobiele app gebouwd, die we gebruiken als zogenaamde referentie-implementatie: het is een middel waarin we laten zien (en bewijzen) dat de standaard ook echt werkt. Deze app gaan we ook gebruiken om met potentiële eindgebruikers naar het Vorderingenoverzicht te kijken. Op deze wijze kunnen we toetsen of de manier waarop we zaken vertellen en laten zien volgens deze gebruikers werkt.
Ook een deel van de zogenaamde 'gebruikersinterface' is al geïmplementeerd. Een aantal vragen over keuzes in deze interface en de 'flow' van het overzicht, gaan we komend jaar samen met gebruikers beantwoorden.
Bovendien hebben we samen met de CRI-partners, de organisaties die de vorderingen naar het overzicht gaan ontsluiten, een heel goed beeld gevormd van alle vorderingen die zij hebben. Om die te ontsluiten hebben we een routekaart gemaakt, die per organisatie aangeeft in welke volgorde de vorderingen worden ontsloten. Met enkele van de organisaties hebben we een kopgroep gevormd, waarmee we de eerste stappen zetten om vorderingen naar het overzicht te ontsluiten.
Als laatste is samen met Logius een oplossing in de maak, waardoor we het overzicht ook op MijnOverheid aan gebruikers kunnen aanbieden.
Vooruitkijken naar 2023
Voor 2023 hebben we vijf speerpunten voor het project Vorderingenoverzicht Rijk:
- Doorontwikkeling van de standaard gegevensuitwisseling;
- Ondersteuning implementatie op MijnOverheid;
- Referentie-implementatie in mobiele app;
- Handelingsperpectief o.b.v. het overzicht;
- Ondersteuning van CRI-partners bij implementatie.
Bij de doorontwikkeling van de standaard en de implementaties ervan, speelt gebruikersonderzoek een belangrijke rol. Samen met die gebruikers onderzoeken we hoe we zaken het best kunnen weergeven. En welke gegevens we de gebruiker gaan aanbieden. Want te veel of nét niet de gewenste gegevens, kunnen ervoor zorgen dat we niet slagen in de missie om de burger goed te informeren, zodat hij of zij op basis van het overzicht de gewenste acties kan ondernemen.
Naast de doorontwikkeling van het Vorderingenoverzicht, is de start van het ontsluiten van gegevens door bronorganisatie hét voornaamste doel van 2023. We willen de gegevens als het ware laten 'vloeien'. Het overzicht krijgt pas echt waarde als er voldoende gegevens worden ontsloten.
Vorderingenoverzicht Rijk op de digitale agenda
In een vorige nieuwsbrief, lieten we al weten dat over het Vorderingenoverzicht Rijk door de minister van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen naar de kamer is gecommuniceerd. Het Vorderingenoverzicht Rijk heeft echter ook een plek gekregen in de Werkagenda Waardengedreven Digitalisering van de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Onder het fundament 'Iedereen heeft regie op het digitale leven', specifiek onder het kopje 'Regie op eigen gegevens', heeft het initiatief een prominente plek gekregen. De agenda voorziet het volgende:
Ontwikkelen van een overzicht waarin de schulden (vorderingen) bij de overheid inzichtelijk zijn voor de burger en ondernemer en makkelijke toegang tot eigen gegevens over schulden voor burgers.
Daarmee is het belang van het Vorderingenoverzicht nogmaals richting de Tweede Kamer bevestigd.
Grand demo's in 2023
Ook in 2023 willen we graag aan betrokkenen en andere geïnteresseerden laten zien waar we ons mee bezig houden, en wat we aan het 'maken' zijn. Dat doen we vier keer per jaar online, tijdens onze zogenaamde Grand Demo's. In 2023 zullen we die organiseren op de volgende data. 
- Donderdag 30 maart
- Donderdag 22 juni
- Donderdag 14 september
- Donderdag 7 december
De mensen die in 2022 waren uitgenodigd voor de Grand Demo's, zullen we ook komend jaar een uitnodiging sturen. Mocht u niet eerder aangehaakt zijn geweest, maar wel interesse hebben om mee te kijken, stuur dan een mail aan k.deleest@cjib.nl, u ontvangt dan een uitnodiging.
Hoe spreken we de gebruiker aan?
Bij elk initiatief waarbij een digitale dienst wordt aangeboden aan een gebruiker, is het van belang om te kijken hoe die gebruiker wordt aangesproken. Dat is voor het Vorderingenoverzicht Rijk niet anders. Daarom zijn we met een groep deskundigen gestart om naar de twee aspecten hiervan te kijken. 
Als eerste kijken we naar de begeleidende teksten, waarmee we de gebruiker door het samenstellen van het Vorderingenoverzicht leiden. Hoe spreken we die gebruiker aan, hoe verwoorden we bepaalde stappen en vragen die we hebben voor de gebruiker? Hoe zorgen we ervoor dat het proces om in een app of op een website het eigen Vorderingenoverzicht inzien, zo eenvoudig mogelijk is voor een brede doelgroep? Dat zijn de vragen die we met deze groep willen beantwoorden.
Daarnaast kijken we met analisten, hoe we de verschillende termen die we gebruiken in het Vorderingenoverzicht, consequent gebruiken? Het is erg verwarrend als voor precies hetzelfde in het overzicht bij de ene organisatie een andere term wordt gebruikt dan bij de andere organisatie. Denk hierbij aan de term 'vervaldatum' tegenover 'uiterste betaaldatum'. Samen met de organisaties die de vorderingen ontsluiten, ontwerpen we een model, waarbij we richting de gebruiker één taal en terminologie gebruiken. Tegelijkertijd zorgen we ervoor dat elke organisatie in de communicatie 'onder water' wel gewoon de eigen terminologie kan blijven hanteren
Mocht je naar aanleiding van deze nieuwsbrief vragen hebben over het project Vorderingenoverzicht Rijk, neem dan contact op met projectleider Kiske de Leest (k.deleest@cjib.nl).