Nieuwsbrief: Jaargang 2022-01

Voor u ligt de nieuwsbrief over het Vorderingenoverzicht Rijk. Via deze nieuwsbrief brengen we u graag op de hoogte van alle nieuws, mijlpalen en achtergronden van dit gezamenlijke project.

Samen een stap naar voren

Als overheidsorganisaties hebben we allemaal de ambitie om ons naar de burger te presenteren als één overheid en de burger niet te belasten met de complexiteit van hoe we onze processen aan de achterkant hebben georganiseerd.

Dit is een mooie ambitie! Het realiseren van de samenwerking die daarvoor tussen organisaties nodig is, blijkt nog niet zo eenvoudig. DUO, CAK, RVO, SVB, Belastingdienst, Toeslagen, UWV en het CJIB slaan binnen het samenwerkingsverband Clustering Rijksincasso (CRI) de handen ineen om samen invulling te geven aan die ambitie. We doen samen een stap naar voren om onze dienstverlening te integreren en te optimaliseren, om daarmee schulden of onnodige ophoging daarvan bij burgers en bedrijven zoveel mogelijk te voorkomen.

Carola Schouten, minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, ondersteunt het programma CRI binnen haar armoede- en schuldenaanpak:

"Er zijn (...) al partijen die hun incassotrajecten al geclusterd hebben, namelijk de vier grote overheidsinstanties: het CAK, DUO, RVO en het UWV. Daarmee zorgen we ervoor dat mensen met meerdere overheidsschulden niet elke keer bij verschillende loketten terechtkomen, maar dat het in één keer in beeld is. Daarmee maken we (...) de drempel lager." (Carola Schouten, mei 2022)

Binnen dit programma is het Vorderingenoverzicht Rijk een mooi voorbeeld van onze gezamenlijke inspanning om één gezicht richting burgers en bedrijven te vormen. In dit project zorgen we ervoor dat we stap voor stap alle vorderingen die binnen de rijksoverheid aanwezig zijn voor de burger inzichtelijk maken. We zijn net begonnen maar we beginnen met een vliegende start. Er is al uitgebreid onderzoek gedaan naar de UX en de techniek staat al voor een groot gedeelte, omdat we voortborduren op de techniek van de Blauwe Knop.

Op dit moment doen we met alle deelnemende organisaties een impactanalyse en hebben we met BZK de gesprekken om het vorderingenoverzicht te integreren in MijnOverheid.

Via deze nieuwsbrief wil ik jullie de komende tijd meenemen in de voortgang van het vorderingenoverzicht en ik hoop binnen afzienbare tijd het eerste werkende prototype met jullie te kunnen delen.

Maarten van Zaane

Hoofd Overheidsincasso CJIB

Vorderingenoverzicht Rijk

In het project Vorderingenoverzicht Rijk, dat sorteert onder het programma Clustering Rijksincasso, werken we aan een overzicht van vorderingen die de rijksoverheid heeft op een burger. Of beter: welke betalingsverplichtingen een burger heeft aan de rijksoverheid. In de eerste opzet streven we naar een geaggregeerd overzicht van de vorderingen van de zeven CRI-partijen: Belastingdienst, CAK, CJIB, DUO, RVO, SVB en UWV.

Het doel van deze eerste versie is om burgers inzicht te bieden in hun verplichtingen aan deze partijen. Het bieden van inzicht in de vorderingen is één van de pijlers van het programma CRI. Dit inzicht helpt om tot handelen te komen, als dat nodig is. Zo'n handelingsperspectief kan bijvoorbeeld het aanvragen van een gezamenlijke betalingsregeling voor schulden bij de CRI-partijen zijn. Voor de langere termijn zien we veel aanvullende mogelijkheden voor het Vorderingenoverzicht Rijk, zowel op het gebied van de te ontsluiten gegevens en het aantal en soort overheidsorganisaties, als de functies die kunnen worden geboden. Denk bijvoorbeeld aan het op termijn aansluiten van andere overheidsinstanties als gemeenten of waterschappen. Of aan het aanbieden van functies die het overzicht extra waarde geven voor de burger, zoals bijvoorbeeld een 'financiële APK'.

Een app voor en met burgers

Onze lange termijn ambitie is om ervoor te zorgen dat een burger via MijnOverheid inzicht krijgt in het Vorderingenoverzicht Rijk. Hiertoe ontwikkelen we een standaard waarmee de gegevens bij elke gegevenshouder kunnen worden ontsloten. Daarnaast ontwikkelen we een app. Van deze app is eerder een eerste werkend prototype ontwikkeld in het project De Blauwe Knop. Deze gaan we doorontwikkelen en gebruiken om ontwerpkeuzes, navigatie en functionaliteiten te toetsen met eindgebruikers. Op die manier ontwikkelen we de app niet alleen vóór burgers, maar ook mét burgers. Door het ontwikkelen van een standaard voor de gegevensuitwisseling, is het niet nodig om nu al een keuze te maken voor de 'plek' waar een burger het overzicht kan inzien. We streven ernaar om in 2022 een referentie-implementatie gereed te hebben, die door een (toekomstig) beherende partij kan worden opgepakt en geïmplementeerd. Ook het protocol dat is ontwikkeld voor het uitwisselen van de gegevens, kan einde van het jaar in beheer worden genomen door de partij die als stelselbeheerder zal optreden. Daarnaast zijn we gestart met een impactanalyse met als doel een overzicht op te stellen, dat inzicht geeft in de vorderingen per CRI-partij en de effort die aan de kant van de zeven gegevenshouders nodig is om deze middels het Vorderingenoverzicht Rijk te ontsluiten. Dit overzicht kunnen we vervolgens inzetten om een roadmap te maken, die zal dienen als plan voor de iteratieve groei van de inhoud van het Vorderingenoverzicht Rijk.

We realiseren ons dat het Vorderingenoverzicht Rijk op zichzelf geen panacee is voor de schuldenproblematiek. Het is echter voor alle burgers wel een belangrijk hulpmiddel bij het bestrijden ervan.

Cijfers in Context

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn er momenteel in Nederland ruim 610.000 huishoudens met problematische schulden. Deze schulden zijn problematisch, omdat mensen door die schulden ook geen geld over houden om andere (vaste) lasten te betalen. Daardoor ontstaan weer andere schulden of kunnen reeds bestaande schulden niet voldoende worden afgelost. Op deze wijze wordt hun financiële situatie steeds problematischer en wordt de kans dat ze er zonder hulp nog uit kunnen komen steeds kleiner.

Uit andere cijfers, die van de NVVK, de koepelorganisatie voor schuldhulpverlening, blijkt dat huishoudens die zich melden bij de gemeentelijke schuldhulpverlening, een gemiddelde schuld hebben van ruim €41.000 bij gemiddeld 14 schuldeisers. Uit cijfers van de NVVK blijkt verder, dat slechts een klein deel van dit grote aantal huishoudens - ongeveer 78.000 huishoudens in 2020 - de weg naar de schuldhulpverlening weet te vinden. Door deze mensen op een laagdrempelige manier een actueel overzicht te bieden van alle betalingsverplichtingen die iemand in relatie tot de overheid heeft, willen wij helpen met het verlichten van deze problematiek. Tijdig en actueel inzicht in de eigen situatie kan namelijk een belangrijke bijdrage leveren aan het voorkomen van problemen, én aan het oplossen ervan. Ook het handlingsperspectief dat we op termijn willen bieden zal hierbij helpen. Een tijdig overzicht om risicovolle schulden te identificeren, kan helpen bij het voorkomen hiervan. Wanneer je eenvoudig en veilig je overzicht kunt delen met een hulpverlener, zal dit enorm helpen bij (tijdige) hulpverlening. En helemaal wanneer je vanuit het overzicht één betalingsregeling kunt treffen. Daar gaan we de komende tijd met het hele team hard aan werken.

Hebt u nog vragen?

Hebt u na het lezen van deze nieuwsbrief nog vragen over het project Vorderingenoverzicht Rijk? Neem dan contact op met projectleider Kiske de Leest ( k.deleest@cjib.nl ).

Aan- of afmelden

Deze nieuwsbrief wordt u aangeboden door het CJIB. Wil een collega deze ook ontvangen? Of wilt u de nieuwsbrief niet meer ontvangen? Stuur dan een mail naar k.deleest@cjib.nl